Το Εφετείο Κρήτης στεγάζεται σε ένα από τα πιο εμβληματικά ιστορικά κτήρια της πόλης των Χανίων, στο Δικαστικό Μέγαρο Χανίων, στην Πλατεία Ελευθερίας. Συγκεκριμένα, το κτήριο έχει χαρακτηριστεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την υπ’ αριθμ. Α/Φ31/25659/2753/03-06-1976 (ΦΕΚ Β’ 796/17-06-1976) απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού και Επιστημών («αποτελεί αξιολογώτατον δείγμα νεοκλασσικής αρχιτεκτονικής της μετά το 1830 περιόδου, η δε μορφή του ως αρχιτεκτονικού συνόλου εξακολουθεί να παραμένει αξιόλογος και ενδείκνυται η προφύλαξίς του από περαιτέρω αλλοιώσεις»).
Το Δικαστικό – Διοικητικό Μέγαρο, ή Διευθυντήριο Μέγαρο, ή Μέγαρο των Δικαστηρίων άρχισε να χτίζεται τα τελευταία χρόνια της τουρκικής κατοχής και προοριζόταν για στρατιωτικό τουρκικό νοσοκομείο.
Με εντολή του Σακίρ Πασά ανατίθεται λίγο μετά το 1884 η μελέτη και κατασκευή του στον Ιταλό μηχανικό Νικόλαο Μαγκούζο και τον επίσης Ιταλό εργολάβο Σεβαστιανό Πριμιτέρα, οι οποίοι είχαν αναλάβει και το κτίσιμο του Ιταλικού Στρατώνα (το πρώτο δημόσιο κτίριο της πόλης έξω από τα τείχη). Ο Μαγκούζο επέβλεψε κυρίως την κατασκευή του μεσαίου τμήματος και συνέχισαν διάφοροι Ιταλοί μηχανικοί. Το 1893 αναγράφεται η είδηση για την ανάληψη της επίβλεψης του έργου από τον πολιτικό-μηχανολόγο μηχανικό Μιχάλη Σαββάκη, ο οποίος το ολοκλήρωσε. Για το κτίσιμό του εργάστηκαν κυρίως Αποκορωνιώτες και Γαβαλοχωριανοί λιθοξόοι, που πέτρα-πέτρα πελέκησαν τις χαρακτηριστικές λίθινες διακοσμήσεις του, ενώ χαρακτηριστικές είναι οι αναφορές για τις αγγαρείες των Νιζάμηδων που πάσα-πάσα κουβάλησαν από τα νταμάρια του Άη Γιάννη και της δεξαμενής τις πέτρες και τα αγκωνάρια.
Το κτίριο απαρτίζεται από πτέρυγες, οι οποίες σε σύνθεση ελεύθερου ορθογωνίου δημιουργούν εσωτερικό χαρακτηριστικό αίθριο και συγχρόνως ελεύθερες διελεύσεις προς αυτό από την πρόσοψη του κτιρίου. Το αίθριο, φυτεμένο με πεύκα, διαμορφώνεται σε δύο επίπεδα, ένα χαμηλό και δυο υπερυψωμένα δεξιά και αριστερά από την κεντρική είσοδο των Δικαστηρίων.
Με την ίδρυση του ελεύθερου Κρητικού κράτους στη δυτική και ανατολική πτέρυγα εγκαθίστανται το Εφετείο Κρήτης και τα λοιπά δικαστήρια.
Στις 13 Μαΐου1900, με την αποπεράτωση του ορόφου, μεταφέρονται από τη Χαλέπα στο Μέγαρο οι Ανώτερες Διευθύνσεις, τα «Υπουργεία» της Κρήτης.
Μετά την εγκατάσταση των αρχών επενδύονται με μάρμαρα οι σκάλες του Δικαστικού Μεγάρου και συντάσσονται μελέτες για την εκτέλεση έργων που το συμπληρώνουν.
Το Μέγαρο αυτό είναι το δεύτερο δημόσιο κτίριο μετά τον Ιταλικό Στρατώνα που κτίστηκε έξω από τα τείχη της παλιάς πόλης και με τη μορφολογία του επηρέασε πολύ τη διάρθρωση του πρώτου σχεδίου της νέας πόλης και τη χάραξη μερικών από τους βασικούς οδικούς άξονες, καθώς και τη δημιουργία της πλατείας Ελευθερίας. Αμέσως μετά την αποπεράτωση και την έναρξη της λειτουργίας του, κάθετα προς αυτό, ανοίχτηκε η σημερινή οδός Ηρώων Πολυτεχνείου, τότε οδός Δημοσίων Γραφείων για να συνδέσει το κτίριο με το παλάτι και τη Χαλέπα. Επίσης, καθόρισε τους άξονες των σημερινών οδών Σφακιανάκη, Αλ. Παπαναστασίου, Γιαμπουδάκη, παράλληλα προς αυτό, και για τη σύνδεσή του με τον Ιταλικό Στρατώνα και τον Κήπο. Τέλος, η σύνδεσή του με την παλιά πόλη καθόρισε τον άξονα της σημερινής οδού Ανδρ. Παπανδρέου.
Το 1936 μετά από πυρκαγιά που δημιούργησε πολλές ζημιές στο κτίριο, προστέθηκε ο τρίτος όροφος στην βορεινή πτέρυγα και πραγματοποιήθηκε και ριζική ανακαίνισή του.
Επιπλέον, υπήρξε ριζική επισκευή του Μεγάρου μετά τον εμπρησμό του τον Ιούλιο του 1990.
Σήμερα, εκτός από το Εφετείο Κρήτης, στεγάζει την Εισαγγελία Εφετών Κρήτης, το Πρωτοδικείο Χανίων, την Εισαγγελία Πρωτοδικών Χανίων, την Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων και Κοινωνικής Αρωγής Χανίων, το Στρατοδικείο-Ναυτοδικείο-Αεροδικείο Χανίων, τα γραφεία του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων (Βιβλιοθήκη, Παρατηρητήριο Περιβαλλοντικού Δικαίου, Κ.Ε.Ε.Δ., Λ.Ε.Α.Δ., Ι.Κ.Δ., κ.ά.), την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και το Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών.
Με πληροφορίες από το βιβλίο της Αιμιλίας Κλάδου-Μπλέτσα «Τα Χανιά έξω από τα τείχη», Έκδοση Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Τμήμα Δυτικής Κρήτης, Β’ έκδοση, Αθήνα 1998.